Ewaluacja wewnętrzna – czy to tylko wymóg prawa, czy szansa na profesjonalny rozwój nauczycieli i szkoły jako organizacji?

Czym jest ewaluacja?

Jest zaproszeniem do rozwoju osobistego nauczyciela i szkoły jako organizacji. Jest zorganizowaną refleksją nad wartością  działań – moich – nauczycielskich, naszych jako zespołu. Ewaluacja do polskiej oświaty, wchodzi późno. Już dawno instytucje, które nastawione są na efektywność swojej pracy badają, reflektują nad własnymi działaniami, aby je kontynuować, modyfikować zmieniać w sposób świadomy, profesjonalny, a nie tylko intuicyjny.

Człowiek, nauczyciel, ale także instytucja rozwija się reflektując nad własna pracą. Jeśli ma to być refleksja profesjonalna, prowadząca do rozwoju, to powinna być zorganizowana wg zasad, które wypracowano dla ewaluacji na całym świecie.

Kto więc przeprowadza ewaluację?

Nauczyciel, który chce zbadać wartość swoich działań – wtedy służy to jego profesjonalnemu rozwojowi. Zespół, który chce się dowidzieć o wartości działań , systemów ,zasad funkcjonujących w szkole – wtedy służy rozwojowi całej organizacji.

Wyznacz przedmiot badania.

Co może być tym przedmiotem?

Wszystkie działania, które przeprowadzasz w szkole jako nauczyciel, systemy, zasady, które wypracowała szkoła. Pamiętaj, że ewaluacja jest wartościowaniem własnych działań, chcesz  dowiedzieć się, czy coś co robisz ma wartość, czy robić to dalej, czy może coś zmienić?

Wyznaczając przedmiot badania pamiętaj, że warto badać to czego nie wiesz  o swojej pracy – tyko wtedy ma to sens, przyniesie nowe informacje, pomoże Ci zaplanować własne działania. Nie ma potrzeby badać tego co już wiemy.

Postaw pytania, na które w badanym obszarze będziesz szukał odpowiedzi? Zastanów się jakie wartości są dla ciebie/ zespołu ważne w tym działaniu- badając będziesz szukał odpowiedzi czy występują one w twoich/ szkoły  działaniach? Może jest to skuteczność stosowanych metod, a może zespołowość działania?

Zastanów się kto może udzielić ci informacji na postawione pytania? Zwykle są to inni nauczyciele, uczniowie, rodzice, czasami inni pracownicy szkoły.

Zapytaj ich  - zbierz informacje, które pomogą ci odpowiedzieć na zadane pytania. Nie musisz stosować skomplikowanych  i często zdewaluowanych narzędzi badawczych np. ankiety. Możesz np. poprosić uczniów o podzielenie kartki na pół i wypisanie po jednej stronie czynników, które pomagają im się uczyć na twojej lekcji, a po drugiej tych, które przeszkadzają. Możesz zaprosić reprezentację uczniów, rodziców, nauczycieli na rozmowę i w tej rozmowie uzyskać interesujące cię/was informacje( zorganizuj grupę fokusową). Są takie techniki badań, w których uczniowie występują w roli badacza.

Dokonaj analizy zebranych informacji, zobacz jaka jest odpowiedź na zadane pytania, wyciągnij wnioski w jakim stopniu wartości dla ciebie/dla was ważne występują w twoich/waszych działaniach. Podejmij decyzje , co zmienić , zmodyfikować, zaplanuj nowe działania.

Działaj, działaj…..

Dokonaj ewaluacji nowych działań

Tylko tak pracując staniesz się prawdziwym profesjonalistą, a twoja szkoła organizacją rozwijająca się. I nie jest to dodatkowa praca i nowy obowiązek , obok uczenia, które przecież jest w szkole najważniejsze. Ewaluacja musi stać się częścią twojej / szkoły pracy, bo służy uczniowi – lepszemu, efektywniejszemu uczeniu!

Jeśli w szkole zagości na stałe kultura ewaluacji, to przeniesie się ona na uczniów, którzy będą potrafili dokonywać samooceny czyli odpowiadać na pytanie co już umiem, nad czym powinienem popracować, a tym samym wziąć odpowiedzialność za własny rozwój.